Door ons waargenomen dingen ontstaan tijdelijk als bepaalde omstandigheden samenkomen, en precies dat éne ding ontstaat alleen dan als precies al die omstandigheden samen komen. Is er één omstandigheid anders, dan ontstaat er iets anders. Een zaadje in de grond ontkiemt met de juiste omstandigheden. Zijn die er niet, dan geen plant of bloem. Dat is dan geen mislukking in de natuur, het is alleen zo dat de omstandigheden er (nog) niet zijn. Mensen draaien het vaak om. We denken te weten welke omstandigheden we nodig hebben met het doel een ding te creëeren. Een ding dat vast moet zijn en moet blijven. En als het ding niet precies ontstaat zoals we het willen (omdat niet alle omstandigheden er waren) zeggen we dat het mislukt is. Voordat je iets een mislukking noemt: kijk eens goed naar wat er is ontstaan. Want dat is blijkbaar het enige dat op dit moment, met deze voorwaarden kon ontstaan. We weten bijna nooit welke omstandigheden ergens toe hebben bij gedragen, en het is ook vaak moeilijk oorzaak en gevolg niet te verdraaien. Dus er is niks mis mee er van uit te gaan dat je er waarschijnlijk naast zit, altijd iets kan leren, en dat dat geen mislukking is.

Staande Meditatie (Zhan Zhuang) Omdat ik in mijn praktijk vanaf de basis begin, met Bewegen naar Balans, is staande meditatie een van onderdelen van het "Reis in Jezelf" programma. Vanuit een gedegen basis is het gemakkelijker meebewegen. “Huh, sterker worden door gewoon te staan? En niets te doen?” Een uitleg, waarbij ik voor de duidelijkheid de zaken wel wat simplificeer: Er zijn spieren die (hoofdzakelijk) mobiliseren, en er zijn spieren die (hoofdzakelijk) stabiliseren. Met de eerste groep voer je bewust (krachtige) bewegingen uit (denk aan het trappen bij fietsen) , de laatste groep zorgt voor stabilisatie, en doet z’n werk meer “vanzelf” dus niet zozeer direct aangestuurd vanuit je wil (denk aan hoe je in evenwicht blijft bij fietsen). Wanneer je leert fietsen ben je eerst bewust mobiliserende spieren aan het aansturen, totdat de stabiliserende spieren het “oppakken” en je in balans blijft op de fiets. Vervolgens is de intentie om te fietsen genoeg om in balans te blijven. Eigenlijk bestaat elke spier uit zowel mobiliserende vezels als stabiliserende vezels, maar de ene spier heeft een meer stabiliserende functie, de andere een meer mobiliserende. Mobiliserende vezels trekken snel en krachtig samen, maar kunnen dat niet lang volhouden. Het is ook belangrijk dat ze ook weer ontspannen. Stabiliserende vezels trekken langzamer samen, en kunnen dat gedurende lange duur volhouden. De (hoofdzakelijk) stabiliserende spieren zitten wat dieper in je lichaam (denk aan diepe buikspieren, rugspieren, maar bijvoorbeeld ook spieren in voeten en onderbenen) Problemen kunnen ontstaan wanneer stabiliserende spieren verzwakken en hun werk niet meer goed doen. Oorzaak hiervan is bijvoorbeeld ons vele zitten op stoelen, waarbij we onderuitgezakt zitten. Denk ook aan het schoeisel (met hak) dat we dragen, waardoor onze voeten en onderbenen verzwakken. We maken het ons lichaam niet gemakkelijk. Wanneer de stabilisatoren verzwakt zijn, zullen we geneigd zijn meer op te vangen en te doen met de mobilisatoren. Deze zijn echter goed in kort en krachtig samentrekken, maar niet in het langdurige werk. Ze zullen dus ook te gespannen worden, en eerder geblesseerd raken. "Hoe kun je de boel nu weer meer in balans brengen?" Door bijvoorbeeld staande te mediteren. Staan, zonder “doen”. We visualiseren totale ontspanning van onze (mobiliserende) spieren, zodat de stabilisatoren hun werk weer doen, zonder dat wij daar bewust voor aanspannen. De spieren die we niet zien kunnen zo hun werk weer gaan doen, en sterker worden. Zo bouw je aan de basis, die ook een ondersteuning is voor je mobiliserende spieren. Staande meditatie in verschillende houdingen (of Zhan Zhuang, zoals het genoemd wordt binnen de Qi Gong) is een belangrijke basis voor Chinese bewegingsleer en martial arts. Maar eigenlijk is het een belangrijke basis voor iedereen die beweegt en sport. In een wereld waarin we veel zitten, achter beeldschermen en in auto’s, is het een noodzakelijkheid om te beginnen met stilstaan bij onze houding. Naast de fysieke component is er ook een mentale component bij staande meditatie. Je staat eigenlijk “niks te doen”. Maakt dat je onrustig? En valt je op hoe je lichaam reageert? Kun je je aandacht naar binnen richten, naar je lichaam/geest? Of blijf je in gedachten over dingen die buiten je liggen? De nadruk ligt niet op dus hier niet op doen, maar op de intentie, de intentie om in balans te komen, om rust te ervaren vanuit een sterke basis.

Jaren geleden, toen de kinderen nog klein waren, konden we langs de waterkant uren bezig zijn met “dingen zoeken”. Willekeurige objecten die door het water waren meegenomen en naar de kant waren gedreven. Door mensen weggegooid, of verloren. Spannende verhalen verzonnen we erbij. Het koffertje dat niet open ging, maar waar vast geheime documenten in zaten. De vaas, die wel uit de oudheid moest zijn. Dingen die door het water aangetast waren, die half vergaan waren, die hun functie hadden verloren. Alleen ons verhaal hield ze in stand. Dingen veranderen. Dingen zijn vergankelijk. Dingen zijn onderling afhankelijk. Niks is er “zomaar” op zich zelf, alles staat in relatie tot iets anders, en kan alleen bestaan als de juiste omstandigheden aanwezig zijn. Bovenstaande wetmatigheden ervaren we allemaal, maar kunnen we ze accepteren? Werken we ze tegen, of werken we ermee? Laten we het bijvoorbeeld over ouder worden hebben. Baal je dat je ouder wordt, of kun je het accepteren? En als je het accepteert, probeer je dan ook op een zo gezond mogelijke manier ouder te worden? Je merkt dat je door ouder worden verandert, dus laten we doorgaan naar dat “zelf” dat blijkbaar geen vaststaand iets is. Als je zegt: “zo ben ik nu eenmaal”. Is dat dan definitief? Als je denkt dat je nu eenmaal zo gevormd bent, wanneer hield die vorming dan op? Ben je nu niet meer onderheving aan vorming door omstandigheden? Zie je zelf waardoor je mogelijk gevormd wordt? Het is moeite waard om te onderzoeken aan welke processen we onderhevig zijn, om meer inzicht te vergaren in wat we wel en wat we niet zijn.

Do I practice what I preach? De belangrijkste vraag die ik mezelf voortdurend stel…en waar ik ook wel eens ontkennend op moet antwoorden. Toch blijf ik hem stellen, elk moment. Omdat het een van de belangrijkste vragen is die je jezelf kunt stellen, in mijn ogen. Wat “preach” je de wereld in? Wil je wereldvrede? Hoe vredig ben je zelf? Met name wanneer mensen het niet met je eens zijn, of wanneer ze in jouw ogen vervelend/beledigend doen..dat zijn de momenten waarop je een stukje wereldvrede kunt neerzetten namelijk. Wil je dat alles eerlijker verdeeld is? Wat is volgens jouw perspectief eerlijk? En doe je dat zelf, of wil je dat anderen dat doen? Bewaar je je spiritualiteit voor dat ene uurtje per dag, of voor dat fijne weekend in dat fijne rustige mooie retraitecentrum…of lukt het je om elk moment als een oefenmoment aan te grijpen? Het is niet geen kwestie van goed of fout. Het is een kwestie van doen, of niet doen. En daar eerlijk over durven zijn, om van daaruit weer te leren.

Wat doe je écht elke dag? Maak het eens concreet. Wat eet je elke dag? Hoe beweeg je elke dag? Welke gedachten gaan er elke dag door je heen? Ben je er wel bewust van? We streven vaak mooie doelen na, maar doen we ook elke dag iets wat daarbij helpt? Er alleen over praten is niet genoeg... Laten we eens bij balans beginnen. Mooi woord, maar hoe kom je daar? Begin met iets concreets. Probeer elke dag minimaal 1 minuut op 1 been te staan. Voel eens hoe dat gaat. Hoe verschillend het is per been. Je kan dit overal doen, thuis, in de rij bij de kassa, wachtend op bus of trein.. het is natuurlijk wel handiger met blote voeten of platte schoenen!

Diepe overtuigingen.. Wanneer je de handelingen die je zelf uitvoert goedkeurt, terwijl je diezelfde handelingen afkeurt als een ander ze doet..kan het dan zijn dat je dat doet omdat je diep van binnen vindt dat jij een goed persoon bent? Onderzoek het eens. Wanneer wat je ook doet, welke handelingen dat dan ook zijn, je het nooit goed genoeg vindt voor jezelf...kan het dan zijn dat dat is omdat je jezelf diep van binnen waardeloos vindt? Mijn stelling: je bent noch een goed mens, noch een slecht mens. Maar gewoon een mens. Kijk van daaruit eens naar je handelingen. Wat doe je precies? En met welke intentie doe je het echt? Leg je de meetlat voor jezelf anders dan bij anderen?

Kinderen vragen het vaak: "Waarom?" Blijf jezelf deze vraag ook stellen bij de dingen die je zelf doet en denkt. Begin vandaag maar eens, wanneer je de neiging hebt iets te gaan doen. Waarom doe/denk ik dit? Of eigenlijk nog beter: "waardoor doe/denk ik dit?" Neem niet te gauw genoegen met het antwoord dat als eerste opkomt, maar observeer wel dát er misschien meteen iets bovenkomt. Waarom/waardoor is dat het eerste dat opkomt? En is dat wel zo? Observeer alleen wat er bij jezelf gebeurt bij het stellen van deze vragen, ga (nu even) geen uitleg in een boek zoeken.

Adem altijd gewoon rustig door! Ja hehe, logisch, zul je denken. Maar het lijkt logischer dan het is. Let maar eens op hoe vaak je adem "stokt". Als je ergens van schrikt bijvoorbeeld, maar ook als je boos wordt, of om andere redenen verkrampt. Hou je adem dus in de gaten, verandering is een indicatie dat er wat aan de hand is, en door bewustzijn hiervan kun je een automatische, onbewuste reactie leren voorkomen.

Wanneer je merkt dat een opmerking of gedrag van iemand je raakt, of onrustig maakt, weet dan dat je allereerst zelf verantwoordelijk bent voor je reactie. Maar het kan zeker helpen om gewoon rustig te vragen waarom iemand precies zegt wat hij/zij zegt of doet. Misschien is er geen slechte intentie, en als die er wel is dan zal diegene die ook op tafel moeten leggen, en zich ervoor verantwoorden. Er komt in ieder geval meer openheid en ruimte, en daarmee ook meer mogelijkheden tot wederzijds begrip.